Modyfikacje genetyczne najszersze zastosowanie znajdują w rolnictwie. Rośliny najczęściej im poddawane to: kukurydza pomidory, soja, ziemniaki, bawełna, melony, tytoń, rzepak i buraki cukrowe. Celem manipulacji genami jest przede wszystkim udoskonalenie danej rośliny, poprawienie jej, dodanie do niej tego, czego nie dostała od natury. Przypuśćmy, że rolnik chciałby posiać buraki wcześniej niż zwykle, żeby zebrać lepsze plony. Nie mógłby tego zrobić, ponieważ buraki zamarzłby z powodu niskiej temperatury. Technika pozwala jednak wprowadzić do roślin gen ryb, które radzą sobie nawet w bardzo zimnej wodzie. W ten sposób otrzymuje się buraki transgeniczne, odporne na mrozy nawet poniżej -6 stopni Celsjusza.
Modyfikacje genetyczne powodują :
- zwiększenie odporności roślin na środki chwastobójcze (takim modyfikacjom poddaje się najczęściej soję)
- zwiększenie odporności roślin na szkodniki, infekcje, wirusy, grzyby, bakterie (np. tytoń, kalafiory, ogórki, ziemniaki, kapusta)
- zwiększenie tolerancji roślin na zmiany klimatyczne ? odporność na mróz, suszę zasolenie gleby (np. gorczyca, która w skutek ingerencji genetycznej nie tylko jest bardziej odporna na niesprzyjające warunki, ale też ma zdolność do pochłaniania z gleby metali ciężkich, czyli oczyszczania środowiska; oczywiście takie rośliny, ?nasączone? metalami ciężkimi nie nadają się do spożycia)
- przedłużenie świeżości owoców i warzyw (np. pomidory, truskawki, jabłka, banany modyfikowane przez dłuższy okres czasu nadają się do spożycia niż te, w których człowiek nic nie zmieniał)
- zwiększenie rozmiarów warzyw i owoców (np. ryż, pomidory)
- regulowanie zawartości fitoestrogenów ? to związki chemiczne znajdujące się w roślinach, podobne do estrogenów i mogące zmniejszać ryzyko miażdżycy, osteoporozy, raka piersi i łagodzić objawy menopauzy
- usunięcie z roślin niektórych substancji (np. kawa, która zawiera o 70% mniej kofeiny)
- polepszenie smaku, zapachu, wyglądu rośliny
W sklepach można zatem kupić
ziemniaki odporne na stonkę, z większą ilością skrobi, które kiedy się ?uderzą?, nie będą czerniały pomidory, większe, smaczniejsze, bardziej czerwone ryż z genami żonkila, dzięki czemu zawiera więcej witaminy A
seler o zwiększonej kruchości winogrona, które nie mają pestek truskawki, które są jeszcze bardziej słodkie
Co daje GMO
- obniżenie kosztów produkcji żywności
- większą produkcję żywności dla mieszkańców świata, których każdego dnia przybywa około 230 000
- niektóre rośliny wzmocniono genami wytwarzającymi naturalne pestycydy, dzięki temu nie trzeba rozpryskiwać toksycznych chemikaliów nad uprawami.
- Raport Międzynarodowego Instytutu Propagowania Upraw Biotechnologicznych (ISAAA) podaje, że w 2007 roku powierzchnia, na której uprawiało się rośliny modyfikowane genetycznie wynosiła około 114,3 milionów hektarów (od 2005 roku wzrosła o 12%). Prognozuje się, że w 2015 roku tego typu rośliny będą uprawiane na około 200 milionach hektarów, a ich uprawą zajmować sie będzie 20 milionów rolników. Kraje produkujące najwięcej GMO to: Stany Zjednoczone, Argentyna, Kanada, Brazylia, Chiny, RPA. Badacze zwracają uwagę, że nie można w pełni potwierdzić, iż żywność modyfikowana jest bezpieczna dla człowieka i środowiska.
W Polsce obowiązuje prawny zakaz uprawy roślin modyfikowanych genetycznie. Były plany zmiany ustawodawstwa i dostosowania do przepisów obowiązujących w Unii Europejskiej, która dopuszcza uprawę np. kukurydzy MON 810. Domagała się tego Komisja Europejska. Konflikt skierował obie strony na drogę sądową. Polska wygrała proces przed Sądem Unii w Luksemburgu i zachowała prawo zakazu uprawy GMO w kraju. Ostatecznie Komisja Europejska uznała, że najlepiej będzie jeśli kraje członkowskie same będą mogły określać przepisy dotyczące uprawy GMO na ich terenie. Polscy rolnicy nie mogą więc legalnie uprawiać roślin modyfikowanych genetycznie, ale na polskim rynku dostępne są takie artykuły spożywcze.
